NEDİR BU SOSYALİZM-4
Böylece genelde çok eleştiri alan Stalin’im doğduğu yer deki olumlu izlenimlerimi de anlattıktan sonra SSCB’deki gelişmelere geri dönüyorum.
Yine SSCB’nin Stalin yönetimindeki 2.Dünya Savaş sonrası dönemine baktığımızda ülkenin büyük yıkım ve kayıpların ardından hızlı bir toparlanma sürecine girdiğini görmekteyiz. Bu süreçte birçok önemli adım atılmıştır.
SSCB 2. Dünya Savaşı’nda bütün verimli arazileri talan olsa, fabrikaları yıkılsa, hatta 28 milyon yurttaşını kaybetmesine rağmen kısa sürede toplanmış ve ekonomik büyüme rekorları kırmıştır. Eğitim alanında ciddi başarılar elde etmiştir. Sadece Saint Petersburg Üniversitesi’nden 2-3 Nobel ödüllü akademisyen çıkarmışlardır. Enflasyonun olmaması, gıda fiyatlarında istikrarı sağlaması, işsizliği ortadan kaldırmaları ve konut sorununu çözmeleri SSCB’nin artıları olarak değerlendirebiliriz.
Bu sayılan özellikler genelde Sosyalist ülkelerin genel karakteridir.
Sovyet ekonomisinin başarılı olduğu konulardan birisi de tam istihdam ve gelirin eşitlikçi biçimde dağıtılmasıdır. 1928-1940 arasında Sovyetler Birliği ekonomide rekorlar kırarak %15’lik ekonomik büyüme gerçekleştirmiştir. Planlı ekonominin büyük avantajlarından birisini kullanıyordu SSCB. Ekonomik kaynaklar israf edilmiyordu. Ekonomik büyüme ile halkın alım gücü artmış ve tüketim arttığı için zenginlik oluşmuştur. Keynesyen ekonomik sistemi uygulamaya çalışan Batılı ülkeler bu dönemde iktisadi durgunluk yaşarken SSCB bunun tam tersi biçimde bolluk içindeydi.1960 yılında her Sovyet ailesinin evinde radyo, televizyon ve buzdolabı vardı 1960-1970 arasında SSCB Amerika’yı ham petrol, çimento, metal kesme, haddelenmiş çelik, kaynak makineleri ve traktör gibi ürünlerde verimlilik açısından geçmiştir.
Sovyetler Birliği’nde devrim olduğunda ülke köylü toplumuydu ama 30 sene içerisinde halkın büyük bir bölümü şehirli olmuştur. Bu durum SSCB’nin sanayileşmeye verdiği önemden kaynaklanmıştır. Köylü çocuklarının büyük bir bölümü okuryazar hâle gelmiştir. Tarım dışı iş sahibi olma arttı. Sovyetlerin dağılma sürecine girdiği dönemde dahi doktor ve hasta yatağı sayısı ABD’den daha. Fazladır.
1950-1960 yılları arasında SSCB’nin ekonomik büyüme hızları oldukça yüksekti. Bu dönemdeki büyüme hızları, özellikle sanayileşme ve askeri sektörün gelişimiyle ilişkilendirilir, 1950-1955 yılları arasında SSCB’nin sanayileşme hızı %10-12 oranında seyretti. Bu dönemde, SSCB’nin sanayileşme ve tarım sektörlerinde büyük yenilikler ve modernizasyonlar gerçekleştirildi. Ör. aynı dönemde ABD’nin büyüme hızları da çok iyi olsa bile %2,1 ile %8,7 arasında değişiyordu.
Ancak II. Dünya Savaşı’nın ardından, özellikle 1947’de Soğuk Savaş SSCB ile zengin batı ülkeleri arasında Soğuk Savaş başladı… Bu dönemde, SSCB’nin ekonomik kaynaklarının önemli bir kısmı askeri sanayi ve uzay teknolojileri üzerine yoğunlaştırıldı. Bu durum, tüketim sektöründe ve diğer ekonomik alanlarda yatırım eksikliğine yol açtı. Bu durumda başka faktörlerle beraber çöküş sürecini başlattı.
NOT-Yukarıda anlattıklarımı teyit eden bu dönemdeki, SSCB’nin (Sovyetler Birliği) ve ABD’nin GSMH da ki artış (Gayri Safi Milli Hasıla) rakamları ve yine Osmanlının çökmüş devletini canlandıran Cumhuriyet yönetiminin aynı dönemlerdeki artışları aşağıda gösterilmiştir. Burada ABD’yi avantajlı kılan ise açıkça görüldüğü gibi bu çok zengin, kaynakları bol ülkenin başlangıçtaki GSMH nın büyüklüğüdür.
DEVAM EDECEK
