Aydın Nazilli’de süt üreticileri, süt fiyatlarının maliyetleri karşılamadığından dert yandı. Kuyucak Yöre Mahallesi Muhtarı Yılmaz Gülsever, süt fiyatlarının çok düşük olduğunu belirterek, 13 lira olan bir litre süt ile bir bardak çay içemediklerini söyledi. Gülsever, şunları söyledi:
“Ben küçük aile işletmesiyim, çiftçiyim. Hayvancılıkla yapıyorum. Hayvancılığın girdiler yükseldi. Bilindiği gibi süt fiyatları bizleri kurtarmıyor. Sattığımız sütler maliyetin altında. Süt maliyeti 15 liranın üzerindeyken, Süt Konseyi şu anda bu fiyata müdahale etmediği müddetçe bizler de şu anda zararına satmaya başladık. Ben şu anda ortalama 250 kilo kadar süt satıyorum. Maliyetlerde yem fiyatları çok yüksek. Bakın şu anda süte zam geliyor. Süte zam geldi diye bize süt zamı bize bir iki ay sonra yansıyor fakat bizim yem fabrikaları bize anında zam yapıyorlar. Bizim yem girdileri, kaba yem ve kesik yem, mazot maliyeti devamlı artarken bizim süt fiyatları yerinde sayıyor. Bizim geçen seneki ile bu seneki maliyetler arasında yüzde 60 gibi girdi maliyetleri yükseldi. Süt fiyatları maalesef çok fazla artmadı. Geçtiğimiz sene süte belki yüzde 20 zam anca yapıldı. Geçtiğimiz sene içerisinde 11-12 lira arasında verdiğimiz süt şu anda 13 liradan veriyoruz. 14 lira 65 kuruştan 15 liraya çıkmıştı. Piyasa bu fiyatı çekmiyor diye aşağı indirdiler.
“Bir kilo sütle biz bir çay içemiyoruz”
Fiyatlarını düzelmesi için Süt Konseyi’nin bakanlığa yüklenmesi gerekiyor. Bizim sütçülerin girdilerini anlatmaları gerekiyor. Sütün maliyetini anlatmaları gerekiyor. Bizler süt fiyatlarına zam bekliyoruz. Bizim şu anda süt fiyatları çok düşük. Bilindiği gibi bir kilo sütle bir çay bir kahve bir simit bir ekmek zor alıyoruz. Bizim bir litre süt 13 lira. Bir kahvede bir çay 10 lira. Bir kafeteryada içtin mi bu çayı 20 lira. Bir kilo sütle biz bir çay bir kahve içemiyoruz. Kafeterya’da veya kahvede. Bizler bir kilo süt sattığımızda en azından 2 kilo yem almamız gerekiyor. Sütte hesaplama 3 litre süte bir buçuk 2 kilo yem alarak hesaplanıyor. Bizler sattığımız sütle ve yemini alamıyoruz.
“Oğlum ziraat mühendisi ancak bu işi yapmak istemiyor”
Benim oğlum ziraat mühendisi, kendisi 2024 mezunu. Benim oğlum şu anda buraya gelip de ziraatle hayvancılıkla uğraşmayı düşünmüyor. Ve bunu düşündüğü için özel sektörde çalışmaya başladı. Bu işin ilerisini göremediği için, gençler bizden daha farklı düşünüyor. Bunun için gelmedi dönmedi işin başına. İleride ne yapar bilemiyorum.”
Gülsever, çiftçinin bu sene her yönden mağdur olduğuna değinerek, “Ben bir de üretici olduğum için, zeytin fiyatlarımız da çok düşük. Geçtiğimiz yıl yüzde 80 kadar maliyetler artarken fiyatlar aksine yüzde 100 geriye geldi. Onun için zeytin fiyatlarından da çok mağduruz. Çiftçi bu yıl, her şeyden mağdur. Fiyat konusunda maalesef girdiler çok yüksek satılanlar çok düşük. Şu anda bu yaptığımız işi gençlere tavsiye edemiyoruz. Onlarla ileriyi göremiyorlar” şeklinde konuştu.
“Üreticinin maliyetleri doğru hesaplanmalı”
Aydın Süt Üreticileri Birliği Başkanı Servet Başkaya, şunları söyledi:
“Şu anda sütün, etin, bu sektördeki tüm bileşenleri yemcisinden süt sanayisine, üreticisinden birlik temsilcisine kadar herkes sütün 17 lira civarında mal olduğunu, karkas etin fiyatını da 300 lira civarında mal olduğunu bilir. Bilmeyen iki tane kurum var. Biri TÜİK, ikincisi Gıda Komitesi. Bu fiyatların üzerine üretici yüzde 10 – 20 aralığında para kazansa sütün litresi 18 lira 20 lira karkas etin fiyatının da 340- 360 TL aralığında olması gerekir. Bu söylediğimiz fiyatlar bu rakamların altında. Bu işin sürdürülebilir olması için aradaki farkın destekleme olarak devlet tarafından verilmesi gerekir. Bu tüm tarımsal ürünler için de geçerli. Desteklemeler verilirken, üreticinin maliyetleri doğru hesaplanmalı. Ona göre desteklenme miktarları belirlenmeli.”
Başkaya, süt fiyatlarında Maliye Bakanlığı, Tarım Bakanlığı’nın ve Gıda Komitesi’nin belirleyici olduğunu belirterek, “Süt Konseyi’nin yetkisi yok. Şu anda süt fiyatının belirleyicisi Maliye Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı’nın elemanları ile Gıda Komitesi’nde. Fiyatları Gıda Komitesi belirler. Süt Konseyi’nin önüne koyar. Süt Konseyine fiyatı açıklatırlar. Şu anda enflasyonun yüksekliğidir. Diğer sebepler nelerdir bilemem Gıda Komitesi, sözde kasım başında fiyatları yükselteceğiz gibi şeyler duymuştuk. Fakat gündemleri yoğun olduğu için herhalde toplanamıyorlar. Şu anlık fiyatlar belirlenmedi” dedi.
“Tarımdaki üretimdeki en büyük sorunlar maliyetler”
Başkaya, tarımdaki en büyük problemin maliyetler olduğunu belirterek “Tarımdaki üretimdeki en büyük sorunlar maliyetler. Bu işin çözümü maliyetlerin aşağı düşürülmesinde. Üretim maliyetlerinin düşmesi için, üretimdeki girdilerin, rekabet etmemiz gerekir. Elektrik, mazot doğal gaz, su süt üreticisinin gübre ve tarımsal ilaçları var. Bu rakamların aşağı çekilmesi lazım. Üretim maliyeti düşmedikten sonra bugünkü şartlarda Türkiye’nin sosyal yapısında insanlar ne kadar gayret ederlerse etsinler verimliliği artırsınlar üretimdeki maliyetleri düşürmek devletin veya hükümetin görevi. Bunların üzerindeki ÖTV ve KDV tutarı ortalama üst üste geldiği zaman yüzde 50 – 60’lara tekabül ediyor. Üretimdeki kullanılan mazotun elektriğin suyun diğer girdilerin üzerindeki KDV oranları tamamen kaldırılsın demiyorum fakat belli oranlarda geri çekilmeli. Önce üretim maliyetlerini düşürmeliyiz” diye konuştu.
“Masraflar şu anda kurtarmıyor”
Üretici Muhammed Ali Kütük şöyle konuştu:
“Ben üniversite öğrencisiydim, Nevşehir’de 3 sınıfta okuyordum. Babam rahatsız olduğundan dolayı işi ben devraldım. Alıp almadığıma pişmanım şu an. Maliyetler geliri çıkarmıyor. Süt geliri masraflarınızı karşılamıyor. Çiftçinin desteklenmesini istiyorum. Şu anda bizim sattığımız süt 14 lira 15 lira civarında. Bu fiyatlar Şu anda yeterli değil. Yükselmesi gerekir. Giderlerimiz arasında elektrik su mazot diğer giderleri. Bunlar arasında süt yemi çok pahalı. Hayvanlardan verim almamız için günde 5- 6 kilo arasında yem vermemiz gerekiyor. Şu anda yemin çuvalı 600 lira. Bu masraflar şu anda kurtarmıyor. Saman, yonca şu anda bunların fiyatları çok yüksek.”
Kaynak: anka
