Deniz ve Yaşam
Medeniyetin en gelişmiş bölgelerine bakınca denizle birlikte bulunan beldelerin önceliğini göreceğiz. Anadolu’da üç tarafı denizlerle çevrili bir coğrafya olduğu için, 13000 yıllık Göbeklitepe medeniyeti, Lidyalılar, Frigyalılar, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi ve sayamadığımız diğerleri hep Anadolu Topraklarında kurulmuşlar ve dönemlerinin en gelişmiş medeniyetlerini oluşturmuşlardır.
Dünyada denizle iç içe bulunan uluslarında çok etkin olduklarını görmekteyiz. Japonya, Almanya, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, İspanya Portekiz ve pek çok devletin gücünü günümüzde görmekteyiz. Örneğin İngiltere’nin pek çok bölgede etkileri net bir şekilde görülmektedir, Kanada, Avusturalya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler İngiltere tarafından atanan valiler tarafından yönetilmektedir.
Denizde askeri güç ve nakliyecilikte güçlü deniz filolalarına sahip ülkelerinde, ekonomik bağımsızlığa sahip güçlü ülkeler olduklarını görmekteyiz. Deniz ile beraber yaşam süren ülkelerde, en doğal deniz ürünlerinin çokça tüketildiğini görmekteyiz. Bunlar Omega 3 ve 6 yağları açısından zengin bir yapıda olmaları nedeniyle, Bunları tüketen deniz ülkelerinin vatandaşlarında kalp krizi görülme olasılığı bulunmamaktadır. Yine deniz ürünlerinde fosfor çok olduğundan insan sağlığında önemli yere sahip protein sentezlerinde önemli rol oynamaktadır.
Deniz kenarlarında kurulan şehirlerde yaşamları incelediğimizde, hoşgörü, medeniyet, demokrasi, sağduyu ve benzeri değerlerin daha yüksek olduğu görülmektedir. Örneğin İzmir’i düşünelim, çok farklı din dil ve diğer farklılıkların çok demokratik ortamda birbirlerine saygı duyarak yaşadıklarını görmekteyiz. Tek yapmamız gereken denizlerimizi temiz tutarak yaşamasını bilelim. Zamanında deniz ürünleri avlanma sezonlarına özen gösterelim. Hem deniz ürünleri tüketimi hem de deniz taşımacılığı amaçlı, çok verimli şekilde bize cömert davranacaktır. Deniz bölgeleri aynı zamanda turizmin ana omurgasını oluşturmaktadır.
Sonuç olarak; deniz ve yaşamın beraberliğinden o kadar çok özellikler meydana gelmektedir. Bunların hepsine sahip ülkemizin kıymetini bilelim daha zengin daha güzel Türkiye’yi yaratmanın gayretinde olalım.
saygılarımla
Prof.Dr. Yahya Kemal Yıldız
