A .Okulun Kuruluş Amacı ; Cumhuriyet Eğitim Devrimi 1936 Eğitmen Kursları ve bu kursların kazanımları üzerinden Köyün ve Köy ilkokullarının ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile 17 Nisan 1940 tarih ve 3803 sayılı ( Köy Enstitüleri ve Sanat Erbabı Yetiştirme Kanunu) çıkarıldı. Eğitim süresi İlkokul üzerine 5 yıl olan Köy Enstitüleri Eğitim sistemini üretti. Bunda amaç sadece Öğretmen yetiştirmek değil ; Köylerin içeriden canlanması sağlayacak olan Yeni üretici, önder insan yaratmaktır. Ayrıca bu olaya omuz verecek olan Öğretmen, Sağlıkçı , Tarımcı ve İnşaatçıyı yetiştirmekti. Bu Ülkemiz için büyük bir ( Toplumsal Değişim) Projesidir. İlk kez Anadolu’daki çorak köylerin çocukları, özellikle Kızları için Pozitif Ayrımcı bir Eğitim sisteminin hayata geçirilmesi demek oluyordu. (Prof.K.Kocabaş)
B. Okulun Eğitim Yapısı ;
Okulun kuruluş sırasında tarıma uygun Devlet arazileri belirlenirdi. Bu araziler İki üç Şehirin arasında, ancak Şehir ve kasabaların dışında ,köylerin arasında olmasına özen gösterilirdi. Köylerden alınan Kız ve Erkek çocuklarına Öğretmenlik mesleği ile birlikte Erkek öğrencilere köylerde gecerli olan ; Demircilik, Yapı ustalığı, Marangozluk , Tarım uygulamaları öğretiliyordu . Kız öğrencilere de ; Dikiş Nakış , Ev idaresi , Hasta bakımı gibi meslekler öğretiliyordu. Ayrıca başarılı olanlar için Ayrıca Yüksek Öğrenim yolu açılıyordu.
Kapatıldıkları yıla kadar 21 Köy Enstitüleri 1398 Kız, 15943 Erkek olmak üzere 17341 Öğretmen yetiştirdi. Ayrıca Yüksek Köy Enstitüsü de 209 mezun vermiştir. Köy Enstitüleri mezunları arasında çok sayıda ; Yazar , Edebiyatçı , Ressam , Şair, Bilim İnsanı ve Siyasetçi yetişmiştir.
C. Köy Enstitülerinin ders programları 1943 yılndan itibaren Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlemeye başladı. Toplam da 260 haftalık (5 yıllık ) süreçte:
% 43.8 Kültür Dersleri , % 22.3 Teknik Dersler , % 21 Uygulama Dersleri ,% 11 tatillere ayrılmıştı.
* Örnek verecek olursak, Kültür Derslerinde ;
Türkçe (736 saat ), Matematik (598 saat) , Fizik ( 276 saat) ,Tarih ( 232 saat) , Yurtdaşlık ( 92 saat ) Eğitim veriliyordu.
* Köy Enstitülerinde Dersler ;
Tarih , Coğrafya,
Matematik, Yurttaşlık ,
Fizik , Kimya, Tabiat ve okul,
Sağlık Bilgisi,
Yabancı Dil,
El yazısı , Müzik , Resim , Beden eğitimi,
Askerlik,
Ev idaresi ,
Öğretmenlik Bilgisi ,
Zirai işletme ve Kooperatif
D. Köy Enstitülerinde Demokratik Eğitim :
Köylerden toplanan Kız ve Erkek çocuklar aynı çatı altında, yatılı olarak bir arada yaşadılar , Eğitim gördüler. Özgür bir ortamda , İş içinde yapılan üretim ve eğitimin , işbirliği içinde İmece yöntemi ile başarılı olacağını gösterdiler. Burada okul , yöneticiler , Öğretmenler, usta öğreticiler , öğrenciler ile birlikte büyük bir aile olarak yaşadılar. Çalışmalar karşılıklı olarak; sevgi, saygı ve anlayış içinde, tam bir dayanışma ve yardımlaşma içinde yapılırdı. Projeler birlikte geliştirilir, planlanır ,yapılan iş bölümünde her birey basaracağı bir işi alırdı. Okulun tarım , inşaat, temizlik , bakım onarım , üretim işlerinin hepsi öğrenciler tarafından yapılırdı. Büyük sınıflardan haftalık olarak seçilen Okul başkanı; okul çalışmalarının uyum içinde yürütülmesinden sorumlu olurdu. Nöbetçi Öğretmenin yardımcısı olurdu.
Ayrıca sene başında Okul Disiplin Kuruluna seçilen öğrenci temsilcisi de kurulda öğrencilerin haklarını savunurdu. Yine seçimle iş başına getirilen Öğrenci Sosyal Kollarıda kendi alanlarında Sosyal etkinlikler düzenlerdi.
Hafta sonunda düzenlenen, tüm öğretmen ve öğrencilerin katıldığı toplantılarda okuldaki olumlu ve olumsuz yönler anlatılırdı. Okul yönetimi dinler ve not alınırdı.
Tüm bu uygulamaların amacı;
Öğrencilerde sorumluluk duygusunun geliştirilmesi , Demokrasi bilincini aşılamaktı.
İşte bu bilinçle öğrenci yetiştiren Köy Enstitüleri ;
* Sağ ve Sığ siyasete kurban isteyenler .
* Köylerin, kırsal toplumun kalkınması ve aydınlanması istenmeyenler
* Demokratik bir toplum istemeyenler ,
* Toprak reformuna karşı çıkanların,
* Tarımsal kalkınma ve Kooperatifleşme istemeyenle rin işbirliği ile kapatıldı.
Kaynakça : Prof.Kemal Kocabaş (Ortaklar Köy Enstitüsü )